Θέση – Τύπος Φράγματος
Το φράγμα Αστερίου κατασκευάστηκε στην κοίτη του ποταμού Παραπείρου, νοτιοδυτικά του οικισμού Αστέρι και σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από αυτόν.
Στην ευρύτερη περιοχή επικρατεί ο φλύσχης της ζώνης Γαβρόβου, που εμφανίζεται στην περιοχή του έργου κυρίως ως τεφρομέλας ιλυόλιθος με τοπικές ενστρώσεις ψαμμιτών και κροκαλοπαγών. Η κοιλάδα στην οποία κατασκευάστηκε το φράγμα βρίσκεται στην περιοχή ενός διαβρωμένου αντικλίνου και έχειδιεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ.
Το φράγμα είναι χωμάτινο, με μέγιστο ύψος (από τη στάθμη θεμελίωσης του πυρήνα) 75m. Η ονομαστική στέψη του φράγματος είναι στο + 215,00. Ο άξονάς του φράγματος είναι ευθύγραμμος κατά το μεγαλύτερο μέρος του μήκους του, προς το δεξιό, όμως, αντέρεισμα, σχηματίζει καμπύλη η οποία στρέφει τα κοίλα προς τα κατάντη. Η στέψη έχει πλάτος 14 m και έχει διαμορφωθεί κατάλληλα γιατί αποτελεί μέρος της οδού Πάτρας-Τρίπολης (Ε.Ο.111). Οι κλίσεις των πρανών είναι 1 (κατακόρυφο) προς 3 (οριζόντιο) στο ανάντη πρανές και 1 προς 2,75 αντίστοιχα στο κατάντη.
Το φράγμα είναι με πυρήνα από αργιλικό υλικό, που απαντάται επιφανειακά σε μεγάλη έκταση στην περιοχή του έργου, και σώματα στήριξης από υγιή φλύσχη, που όπως προαναφέρθηκε συνίσταται κυρίως σε ιλυόλιθο.
Η διατομή περιλαμβάνει επίσης κεκλιμένο στραγγιστήριο (chimney drain) στην κατάντη πλευρά του πυρήνα, με φίλτρα εκατέρωθεν, με οριζόντια εκτόνωση στην στάθμη θεμελίωσης του κατάντη σώματος στήριξης, κεκλιμένο φίλτρο ανάντη του πυρήνα του φράγματος, οριζόντια στραγγιστήρια στο ανάντη και ένα στο κατάντη πρανές, καθώς και προστασία των ανάντη και κατάντη πρανών των σωμάτων στήριξης.
Τα ανωτέρω στραγγιστήρια και φίλτρα του φράγματος καθώς και η προστασία των πρανών, εκτός από την θωράκιση, προήλθαν κυρίως από τα αμμοχάλικα της ενεργού κοίτης της περιοχής κατάληψης των έργων. Η θωράκιση του φράγματος (riprap) κατασκευάστηκε από ασβεστολιθικά υλικά λατομείου στην ευρύτερη περιοχή του έργου, από ασβεστολιθικούς ογκολίθους της περιοχής της κοίτης και από τεμάχια ψαμμιτών και κροκαλοπαγών εκ των εκσκαφών του φράγματος.
Στο αριστερό αντέρεισμα κατασκευάστηκε η σήραγγα εκτροπής του ποταμού για την κατασκευή του φράγματος. Μετά την ολοκλήρωση του φράγματος και των συναφών έργων, η σήραγγα φιλοξενεί τα έργα εκκένωσης του ταμιευτήρα και τα έργα υδροληψίας.
Πλευρικό Ανάχωμα
Στο δεξί αντέρεισμα του έργου υπήρχε, ανάντη της θέσης του φράγματος, περιοχή με στάθμη χαμηλότερη του +215,00 που αποτελεί τη στάθμη στέψης του φράγματος. Στην περιοχή αυτή κατασκευάστηκε πλευρικό ανάχωμα με την ίδια διατομή με το φράγμα.
Έργο υδροληψίας
Με το έργο υδροληψίας επιτυγχάνεται η παροχέτευση των αναγκαίων ποσοτήτων νερού και από τις επιθυμητές κάθε φορά στιβάδες νερού του ταμιευτήρα προς την κεφαλή των δύο υδραγωγείων, που έχουν την αφετηρία τους στα κατάντη του φράγματος, δηλαδή του υδραγωγείου προς τα διυλιστήρια Ριγανόκαμπου στην Πάτρα (αδιύλιστο νερό) και του υδραγωγείου προς το νέο διυλιστήριο που κατασκευάστηκε στην περιοχή των έργων και στη συνέχεια προς τη ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας και τις Κοινότητες της περιοχής.
Το έργο υδροληψίας αποτελείται από τα τρία φρέατα με τα αντίστοιχα έργα εισόδου, από τον αγωγό μεταφοράς μέσα στη σήραγγα, από το κτίριο δικλίδων και από τη σύνδεση με τα δύο με τα δύο υδραγωγεία.
Κτίριο Διοίκησης
Στο αριστερό αντέρεισμα και κοντά στην στέψη του φράγματος βρίσκεται το κτίριο διοίκησης με επιφάνεια περί τα 130 m2.
Έργο Εκκένωσης
Το έργο εκκένωσης, ή εκκενωτής πυθμένα, επιτρέπει τον καταβιβασμό, ή τον έλεγχο της ανόδου, της στάθμης του ταμιευτήρα. Αποτελεί συνεπώς έργο ασφαλείας πολύ μεγάλης σημασίας. Συγχρόνως, το έργο αυτό θα εξασφαλίζει την περιβαλλοντική παροχή νερού στα κατάντη του φράγματος.
Χαρακτηριστικά Στοιχεία Φράγματος Αστερίου
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ:
|
Τύπος φράγματος |
Χωμάτινο |
|
Ύψος φράγματος |
75,00m (από τη θεμελίωση) |
|
Όγκος σώματος φράγματος |
6.735.000 m3 |
|
Μήκος στέψης φράγματος |
760,00 m |
|
Ωφέλιμος όγκος ταμιευτήρα |
(40.000.000 m3) 43.530.000 m3 |
|
Νεκρός όγκος ταμιευτήρα |
(4.000.000 m3) 4.350.000 m3 |
|
Επιφάνεια ταμιευτήρα στην ΑΣΠ |
2.200 στρέμματα |
|
Τύπος υπερχειλιστή |
Πλευρικός με μήκος στέψης 51,00 m ακολουθούμενος από διώρυγα πλάτους 20,00 m, μήκους 375 m |
|
Έργο καταστροφής ενέργειας |
Κάδος αναπήδησης (flip bucket) και λεκάνη αποτόνωσης. |
|
Παροχή σχεδιασμού υπερχειλιστή |
1700m3/s (Μέγιστη Πιθανή Πλημμύρα – PMF) |
|
Έργο προσωρινής εκτροπής |
Σήραγγα εσωτερικού πλάτους 5,00m και ύψους 5,20 m, μήκους 672 m |
|
Έργο υδροληψίας |
Χαλύβδινος αγωγός Φ900 μέσα στη σήραγγα εκτροπής. |
|
Έργο εκκένωσης |
Χαλύβδινος αγωγός Φ1300 μέσα στη σήραγγα εκτροπής. |
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΣΤΑΘΜΕΣ:
|
Ονομαστική στέψη φράγματος |
+215,00 |
|
Στέψη προφράγματος |
+171,00 |
|
Στέψη εισόδου υπερχειλιστή |
+207,00 |
|
Ανωτάτη στάθμη Πιθανής Μέγιστης Πλημμύρας |
+213,10 |
|
Ανωτάτη στάθμη πλημμύρας 10.000 ετών |
+210,71 |